Interview voor een levens­verhaal

Heeft niet elk leven een verhaal? Als je de woorden leven en verhaal samenvoegt, kom je vanzelf op het woord levensverhaal. Je hebt er vast al eens over gemijmerd, hoe mooi zou het zijn als het verhaal van je vader, moeder, je oma of opa ook echt woorden krijgt. Maar hoe pak je dat aan?

Ik help je op weg met 10 praktische tips voor het houden van een interview voor een levensverhaal.

1 | Plan een afspraak voor het interview

Gewoon een afspraak maken voor een interview voor het levensverhaal. Het klinkt zo simpel, maar het is de lastigste stap om te maken. Tegelijkertijd is het de belangrijkste stap. Pak de telefoon en maak de afspraak. Zet ‘m vervolgens in jullie agenda. Niet met potlood, maar met een dikke stift. Zo wordt het voor jullie zichtbaar dat het ook echt belangrijk is. 

2 | Maak verbinding

Het is zover, de dag van het interview voor het levensverhaal. Neem eerst even de tijd om af te stemmen. Misschien is de afspraak al weken eerder gemaakt en zijn er omstandigheden die eerst de aandacht nodig hebben. Benoem het en maak er tijd voor. Pas als de ruimte gevoeld wordt, dan is er ruimte om te vertellen. Dat geldt ook voor jezelf. Check even bij jezelf in, hoe voel ik me? Heb ik ruimte om te luisteren en vragen te stellen? En als dat nog niet zo is, hoe kan ik dat voor mezelf creëren. 

3 | Neem de tijd en stop op tijd

Zorg dat je ruime tijd plant voor het interview. Niets vervelender dan dat je agenda voor die dag je in de weg zit. Je merkt vanzelf wanneer het genoeg is. Je zal merken dat na 2 tot 2.5 uur de koek wel op is. Dan ben jij moe van het vragen stellen en ook de verteller zal met minder verve het verhaal vertellen. Durf dan te stoppen, ook al is nog niet alles verteld.

4 | Zorg dat je niet onderbroken wordt tijdens het interview

Het is overbodig te zeggen dat de telefoon uit gaat ten tijde van het gesprek. Ook is het prettig als het interview niet onderbroken wordt door vragen of opmerkingen die ook in de ruimte aanwezig zijn. Daar kan je natuurlijk van te voren wel met elkaar afspraken over maken. Misschien vindt degene die geïnterviewd wordt het juist wel fijn als zijn/haar partner erbij is.

5 | Luister actief en stel je eigen oordeel uit.

Een knikje en woorden als “vertel ‘ns verder” of “oh, ja” moedigen de verteller aan door te gaan met het verhaal. Het is niet nodig om te herhalen. Je merkt vanzelf of de verteller op de praatstoel zit. Een korte aanmoediging met een knikje van vertel gerust door is vaak voldoende. Misschien vind je er wat van, van het verhaal dat je hoort. Dat kan. Stel je eigen oordeel uit. Je bent er om te luisteren en om de vragen te stellen. Jouw mening doet er op dat moment even niet toe. Vanzelfsprekend kan je, als je het antwoord niet begrijpt, een aanvullende vraag stellen.

6 | Begin je interview voor het levensverhaal met feitelijke informatie

Het is fijn om eerst met wat feitelijke informatie te beginnen. Het geboortejaar, de plaats, de plek in het gezin, schooltijd. Dat geeft jou de ruimte om wat meer achtergrond te horen. Bovendien vermijd je zo in het vervolg van het gesprek dat je moet vragen naar jaartallen.

7 | Neem het gesprek op

Het is fijn om bij thuiskomst het gesprek nog terug te kunnen luisteren. Om te horen waar de nuance zat of om de jaartallen nog even terug te halen. Als je het gesprek opneemt, hoef je niet de hele tijd mee te schrijven. Tegenwoordig zit er op bijna elke telefoon een dictafoon functie, anders kan je daar gemakkelijk een app voor downloaden. Aan de andere kant helpt af en toe meeschrijven je ook om later terug te kunnen lezen waar de essentie zat. Het is bewezen dat door te schrijven, je zelf ook beter kan onthouden. Zorg dus ook voor een fijn opschrijfboekje en voldoende pennen.

– Bonustip-

Als je je interview voor een levensverhaal duidelijk hebt opgenomen kan je de gesproken tekst goed omzetten naar geschreven tekst. Dat kan bijvoorbeeld met deze tool: www.speechtexter.com

8 | Gebruik vragenkaartjes, een fotoboek of een dierbaar voorwerp

Tegenwoordig zijn er heel veel doosjes met vragen te koop. Openhartig is zo’n serie. Het kaartje geeft dan direct een origineel begin van je interview. Je hoeft niet per se bij het begin van het leven te beginnen.  Ook een fotoboek biedt hulp. Vraag om een dierbare foto uit te kiezen. Foto’s zeggen meer dan 1000 woorden. Een uitspraak die er niet voor niets is. Bij het interview over het leven kunnen foto’s helpen de herinneringen scherp te krijgen.

9 | Maak een lijstje van je eigen vragen

Misschien heb je zelf wel een aantal vragen die je wilt stellen. Over situaties die nooit echt benoemd zijn. Stel ze gerust. Misschien heb je bij de voorbereiding van je interview al wat vragen gevonden. Schrijf ze op en neem ze mee. Ook de ongemakkelijke vragen verdienen het om gesteld te worden.

10 | Maak een vervolgafspraak

Na de eerste afspraak is misschien nog niet alles aan bod gekomen. Mooie momenten zijn al gedeeld samen.  Je levensverhaal is waarschijnlijk nog niet klaar. Maak meteen een nieuwe afspraak met elkaar. Stem de agenda’s af en zet opnieuw met stift de afspraak in jullie agenda’s.